Θέλω να γνωρίσω στους φίλους της ερευνητικής μου προσπάθειας και στις αρχές (Δημαρχεία, Αντιπεριφέρεια και Μητρόπολη) ότι ο τόμος Νάουσα 1906-1920, η συνέχεια του τόμου Νάουσα 1892-1906, θα είναι έτοιμος στα Παύλεια. Ο νέος τόμος είναι ογκωδέστερος του πρώτου, στηρίζεται σε συναρπαστικό πρωτογενές, αδημοσίευτο υλικό και θα συμπληρώσει την πολύτιμη ιστορική γνώση για τη Νάουσα.
Παράλληλα ετοίμασα και έδωσα δυο πλήρεις εργασίες, μια για το Λάππειο που δημοσιεύτηκε στη ΝΙΑΟΥΣΤΑ, και μια άλλη για την έξω Υπαπαντή που και αυτή θα δημοσιευτεί στο επόμενο, πανηγυρικό τεύχος του περιοδικού ΝΙΑΟΥΣΤΑ, ώστε να θωρακιστεί η αλήθεια και να αποδοθούν τα εύσημα στους εργάτες της προαγωγής αυτού τόπου.
Εισπράττω την εκτίμηση του Κοινού και πέραν αυτού πολλών, ιδιωτών, επαϊόντων και πνευματικών συλλόγων και οργανισμών για τις εργασίες μου και ακούω τα αιτήματα του δικού μας χώρου. Όλα θα γίνουν με τη σειρά. Θέλω να σας βεβαιώσω ότι δουλεύω πιο πολύ από τότε που ήμουν Σχολάρχης, καθηγητής, Διευθυντής στις τεχνικές σχολές και δεν συμμαζεύεται. Τότε τουλάχιστο κοιμόμουν, τώρα τα όρια της νύχτας με τη μέρα είναι σε σύγχυση. Χαλάλι στον κόπο, πρέπει να σταματήσει η μυθοπλασία, η παραχάραξη της ιστορίας, η αποδόμηση και η στρέβλωσή της και να λεχθούν κάποιες αλήθειες, να καταυγασθεί η ιστορία του τόπου. Λαοί που αγνοούν την ιστορία των δεν έχουν μέλλον.
Ερωτήματα στα οποία καλούμαι να απαντήσω, και είμαι έτοιμος να το κάνω, είναι α) Αμφισβητήσεις των όσων έχουν γραφτεί από δόκιμους συγγραφείς για την ιστορία της πόλεως και β) Διαστρεβλώσεις - πλαστογραφήσεις της ιστορίας του τόπου. Θα τα πούμε όλα, χωρίς φόβο και χωρίς πάθος, γιατί η αληθινή γνώση είναι κοινωνικό αγαθό και δεν πρέπει το Κοινωνικό σύνολο να την αγνοεί.
Πρώτη αμφισβήτηση:
Αυτό που γράφει ο Στουγιαννάκης, λέει κάποιος, όχι τυχαίος συνάδελφος, ότι Τούρκος δεν έμπαινε στην πόλη έφιππος, έπρεπε να ξεπεζέψει, είναι μύθευμα, προϊόν αυξημένου Ναουσαϊκού εγωϊσμού. Σιγά που θα φοβόνταν ο Τούρκος, λέγει, εν μέση Τουρκοκρατία, να μπει καβάλα στο άλογο στην πόλη. Ποιός θα τολμούσε να του το απαγορεύσει, ο Έλληνας ραγιάς; Πού υπάρχει τέτοιο προηγούμενο;
Τα λάθη του καλού συναδέλφου είναι πολλά. Πρώτον αποδομεί αυθαίρετα κάτι που είναι δεδομένο χωρίς να προβάλλει επιχειρήματα. Δεύτερο θεωρεί τη Νάουσα πόλη δούλη και τους κατοίκους της ραγιάδες. Αγνοεί την ιστορία. Μια πόλη γίνεται δούλη μετά από κατάκτηση. Η Νάουσα δεν κατακτήθηκε από τους Τούρκους, αλλά ήταν ελεύθερη πόλη μέχρι το 1822. Εδώ θέλω να επιστήσω την προσοχή στον όποιο αντιρρησία στα λεγόμενά μου να προσέξει μην εκτεθεί. Έχω επιχειρήματα αδιάψευστα. Μην επιχειρήσει να αντιπαρατεθεί, δεν θα φταίω εγώ, και μη με χαρακτηρίσει δόλιο, αν πέσει σε παγίδα. Γιατί, ότι η Νάουσα δεν κατακτήθηκε, αλλά έμενε ελεύθερη πόλη των χριστιανών της εντεύθεν του Αξιού Μακεδονίας σε όλη σχεδόν την Τουρκοκρατία, το λένε δικοί μας ιστορικοί, το λένε Ευρωπαίοι, το λένε και Τούρκοι.
Αλλά θα λεχθεί, δεν έχουμε τουρκοκρατία; Ποια τουρκοκρατία και για ποιούς. Όταν έχουμε μια πόλη στρατόπεδο με στρατό δικό της. Όταν έχουμε κατοίκους χριστιανούς με άρχοντα διοικητή δικό τους, Χριστιανό. Όταν στην πόλη δεν κατοικούν Τούρκοι. Όταν στην πόλη δεν κτίστηκε τζαμί, για ποια Τουρκοκρατία μιλάμε, για ποιά δούλη πόλη και για ποιούς ραγιάδες κατοίκους;
Και το τελευταίο: Η πόλη της Νάουσας, πρέπει να έχει υπόψη του ο καλός συνάδελφος, είναι “χάρακας”. Έχει όρια από την κτίση της κατά τα αρχαία πρότυπα, και επί πλέον είναι σταυρωμένη πόλη κατά το βυζαντινό τυπικό (Λαγόπουλος). Είναι στρατόπεδο ή όπως το θέλει η λαϊκή μούσα “κάστρο” και στα κάστρα και στα στρατόπεδα δεν μπαίνεις έφιππος, ας είσαι και βασιλιάς. Τα κρατούντα πάνε αλυσίδα, έχουν συνέχεια. Αρχαιότητα, Ρωμαιοκρατία, Βυζάντιο κινούνται στα ίδια πλαίσια. Υπάρχει, λοιπόν προηγούμενο: Παραθέτω απόσπασμα από τους “Βίους παραλλήλους” του Πλουτάρχου, “Αγισήλαος-Πομπήιος” (Πομπήιος XXXIII, 20).
ΠΟΛΥΤΟΝΙΚΟ
Ὡς δὲ ἦλθεν [Τιγράνης ο βασιλεύς] ἱππότης ἐπὶ τὸν χάρακα ραβδοῦχοι δύο τοῦ Πομπηΐου προσελθόντες ἐκέλευσαν ἀποβῆναι τοῦ ἳππου καὶ πεζὸν ἐλθεῖν. οὐδένα γὰρ ἀνθρώπων ἐφ’ ἳππου καθεζόμενον ἐν Ρωμαϊκῷ στρατοπέδῳ πώποτε ὀφθῆναι. Καὶ ταῦτα οὖν Τιγράνης ἐπείθετο καὶ τὸ ξίφος αὐτοῖς ἀπολυσάμενος παρεδίδου.
ΜΟΝΟΤΟΝΙΚΟ
Ως δε ήλθεν [Τιγράνης ο βασιλεύς] ιππότης επί τον χάρακα ραβδούχοι δύο του Πομπηΐου προσελθόντες εκέλευσαν αποβήναι του ίππου και πεζόν ελθείν. ουδένα γαρ ανθρώπων εφ’ ίππου καθεζόμενον εν Ρωμαϊκώ στρατοπέδω πώποτε οφθήναι. Και ταύτα ουν Τιγράνης επείθετο και το ξίφος αυτοίς απολυσάμενος παρεδίδου.
Το κείμενο σε μετάφραση μας λέγει: Όταν ο Τιγράνης έφτασε έφιππος στο Ρωμαϊκό στρατόπεδο, δυο ραβδούχοι του Πομπήιου τον πλησίασαν και τον διέταξαν να κατεβεί από το άλογο και να προχωρήσει πεζός, γιατί κανένας δεν ειδώθηκε ποτέ να μπαίνει σε Ρωμαϊκό στρατόπεδο καβάλα σε άλογο. Ο Τιγράνης υπάκουσε και έλυσε και παρέδωσε και το ξίφος του.
Τα συμπεράσματα δικά σας.
