Του Μιχάλη Μπούργου*
Η Ημαθία είναι μία περιοχή της Ευρώπης που βιώνει με ιδιαίτερη ένταση την παγκόσμια οικονομική κρίση. Θύμα και αυτή, όπως ολόκληρος ο Ευρωπαϊκός Νότος, ενός αποτυχημένου μοντέλου ανάπτυξης, ωστόσο οι κάτοικοί της δεν άφησαν να καταρρεύσει μαζί με την οικονομία και ο τόπος τους. Με αστείρευτη αξιοπρέπεια και με αξιοθαύμαστα-αυθόρμητα δίκτυα αλληλεγγύης, κατάφεραν και συντηρούν τις κοινωνίες τους.
Για την πολύπαθη αυτή περιοχή τα νέα είναι καλά, αφού το «Σχέδιο Ημαθία», έχει ολοκληρωθεί –ως προς τη Πρώτη Φάση του- από τον Δεκέμβριο. H εφαρμογή του Σχεδίου μπορεί να εξαλείψει την ανεργία, να βελτιώσει αισθητά το εισόδημα και να αναδείξει την Ημαθία σε Αναπτυξιακό Κέντρο Παγκόσμιας Σημασίας. Το Σχέδιο είναι ρεαλιστικό, ώριμο και άμεσα εφαρμόσιμο, αποτέλεσμα της τεκμηρίωσης της σχετικής διεπιστημονικής Ομάδας Εργασίας που δραστηριοποιήθηκε το διάστημα Απρίλιος 2015 – Δεκέμβριος 2015, την οποία συντόνιζα ως Σύμβουλος τότε του Γ.Γ. Βιομηχανίας.
Οι αρχικές βασικές παραδοχές συνεκτιμούν την απουσία ικανοποιητικών πόρων για εφαρμογή εξειδικευμένων στρατηγικών, γεγονός που αναδεικνύει την αξιοποίηση του αδρανούς μηχανολογικού εξοπλισμού και της υψηλής τεχνογνωσίας των Ελλήνων εργαζομένων στη βιομηχανία ως ιδιαίτερα πρόσφορη λύση για ένα μοντέλο παραγωγικής ανασυγκρότησης, με ανθρώπινες συνθήκες και αμοιβές εργασίας.
Ιδανική επιλογή η «Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία», η μεγαλύτερη κάποτε κλωστοϋφαντουργία της Ευρώπης, με χωρικές συγκεντρώσεις σε Ημαθία και Ροδόπη. Τα ειδικά χαρακτηριστικά του τομέα της κλωστοϋφαντουργίας, σε συνδυασμό με τις παραμέτρους της οικονομικής κρίσης, ανέδειξαν την ιδιαίτερη δυναμική από την πιθανή επαναλειτουργία της, όχι μόνο για την περιοχή αλλά και για την ελληνική οικονομία συνολικότερα.
Συνυπολογίστηκαν τα σύγχρονα παγκόσμια δεδομένα του σχεδιασμού, που προτάσσουν, εκτός των άλλων την υψηλή τεχνογνωσία και την καινοτομία. Ζητήθηκε η στήριξη από το Τοπικό, το Εθνικό και το Ευρωπαϊκό Επίπεδο της Διοίκησης. Αξιολογήθηκε ως πρωτοποριακό Σχέδιο, πιθανός «Πιλότος» για τον «Αναπτυξιακό Σχεδιασμό».
Το Σχέδιο διατυπώνει συγκεκριμένη μεθοδολογία, διαμορφώνει διαδικασίες παρεμβάσεων στο χώρο, στήνει καινούριες δομές και εργαλεία δημιουργίας νέας γνώσης - καινοτομίας, αναγνωρίζει πρωτοποριακές υποδομές και δυνατότητες χρηματοδότησης, ενδυναμώνει τα συνεργατικά εγχειρήματα. Ποια ακριβώς και πως θα εξειδικευτούν, καθώς και ο τρόπος που θα διασυνδεθούν με την περιοχή και τους συντελεστές της, θα αποτελέσει στη συνέχεια το αποτέλεσμα συστηματικής εργασίας και διαδραστικής αλληλεπίδρασης όλων των συντελεστών μεταξύ τους.
Θα συνεργαστεί η Διοίκηση με τα σημαντικότερα Ελληνικά (και όχι μόνο) Πανεπιστήμια, τους κοινωνικούς φορείς, τις επιχειρήσεις και τις τοπικές κοινωνίες, με σκοπό τη δημιουργία Δομών Καινοτομίας και εξειδικευμένων Προγραμμάτων Σπουδών στις περιοχές παρέμβασης. Θα αναδείξει την περιοχή σε Παγκόσμιο Κέντρο για την Αλυσίδα Αξίας «Βαμβάκι – Κλωστοϋφαντουργία – Ένδυση», με έμφαση στην Κυκλική Οικονομία, καθώς και στους αναπτυξιακούς άξονες που θα υποστηριχτούν από το Τοπικό Επίπεδο.
Η περιοχή θα αποκτήσει συγκεκριμένη ταυτότητα, θα προσελκύσει επιχειρήσεις, εγχειρήματα και επισκέπτες από όλο τον κόσμο, προσφέροντας ολοκληρωμένες υποδομές, υπηρεσίες και δραστηριότητες για τη διευκόλυνση του συνόλου των διαδικασιών που σχετίζονται με τη συγκεκριμένη Αλυσίδα Αξίας.
Η πρόσβαση θα βελτιωθεί, θα κατασκευαστούν ξενοδοχειακοί και συνεδριακοί χώροι, θα πραγματοποιούνται ειδικές εκδηλώσεις παγκόσμιου ενδιαφέροντος, θα δημιουργηθεί θεματικό Εμπορικό Κέντρο παγκόσμιας ακτινοβολίας, Χωριό Μικροτεχνιτών, θα αναπτυχθούν παράλληλες Μεταποιητικές Δραστηριότητες και Δομές της Κοινωνικής Οικονομίας, κ.α.
Τα αναγκαία κεφάλαια για την υλοποίηση είναι σχετικά περιορισμένα. Το Σχέδιο θα αξιοποιήσει στο μέγιστο βαθμό σημαντικά περιουσιακά στοιχεία, αδρανή σήμερα, και θα εντάξει σημαντικές επενδύσεις σε έναν ευρύτερο σχεδιασμό για να επιτύχουν ταχύτερες και ασφαλέστερες αποδόσεις. Με τον τρόπο αυτό θα ικανοποιηθούν και οι σχετικές απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού. Μέρος του σχεδίου θα υποστηριχτεί από τον αναπτυξιακό νόμο, τα ΕΣΠΑ, και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία.
Ένα φιλόδοξο Σχέδιο, που η τεκμηρίωσή του μας δίνει βάσιμες ελπίδες ότι μπορεί να αλλάξει ριζικά την οικονομία της Ημαθίας και να σημάνει την επανεκκίνηση συνολικά της ελληνικής οικονομίας.
* H εφημερίδα μας εγκαινιάζει με το παρόν άρθρο μια νέα συνεργασία με τον Μιχάλη Μπούργο, Σύμβουλο Αναπτυξιακού Χωρικού και Ενεργειακού Σχεδιασμού, ειδικευμένου σε θέματα ΕΣΠΑ, ο οποίος διετέλεσε και ειδικός σύμβουλος στο Υπουργείο Ανάπτυξης.
