«Η επέτειος του ΟΧΙ, νομίζω, κάτω από τις ιδιαίτερες κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές συνθήκες που βιώνει ο λαός μας, αποκτά ένα άλλο νόημα και άλλο περιεχόμενο. Η πατρίδα μας περνά στιγμές δύσκολές, όχι γιατί κάποιος άλλος λαός επιβουλεύεται την εθνική μας ανεξαρτησία, όχι γιατί κάποιος άλλος λαός μάς κήρυξε τον πόλεμο, αλλά γιατί θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε και να σταθούμε απέναντι σ’ έναν απείρως μεγαλύτερο και επικίνδυνο αντίπαλο! Τον εαυτό μας. Και είναι αυτός ο ίδιος ο εαυτός μας που ιστορικά μεγαλούργησε όταν βρέθηκε ενωμένος στις πιο σημαντικές ιστορικές του στιγμές κι είναι αυτός ο ίδιος ο εαυτός μας που ξέπεσε φέρνοντας την καταστροφή με την πτώση του, όταν η διχόνοια νίκησε την ομόνοια και την ομοψυχία…»
Λόγια με πολλή σημασία από τον δάσκαλο Λάζαρο Μπιλιούρη, στον πανηγυρικό της 28ης Οκτωβρίου, στον χώρο του Ηρώου της Νάουσας. Mε έμφαση στο πάντα απαραίτητο στοιχείο ενός έξυπνου λαού, την αυτοκριτική.
Όλο το κείμενο του πανηγυρικού:
«Νιώσε ίσαμε το βάθος της καρδιάς
Οι ήρωες του κόσμου τι σημαίνουν
Και πόσα εσύ σ’ αυτούς χρωστάς
Και τι από σένα εκείνοι περιμένουν.
Είναι πάντα δύσκολο να δώσει κανείς με λόγια εκείνο που νιώθει στην καρδιά του, κι είναι χίλιες φορές πιο δύσκολο, όταν αυτό που νιώθει είναι τόσο μεγάλο και τόσο δυνατό, που τα λόγια δεν το χωρούν.
Κι εμείς προσπαθούμε κάθε χρόνο αυτή τη μέρα, με τα φτωχά και χιλιοειπωμένα λόγια μας, να μιλήσουμε για τη σημασία της σημαντικότερης μέρας της νεότερης ιστορίας μας.
Ο Πανηγυρικός λόγος για ένα λαμπρό γεγονός όπως είναι η 28η Οκτωβρίου 1940, πρέπει να εκφράζει το πανηγύρι των ψυχών, αλλιώς είναι κούφιος λόγος, υποκριτική τέχνη προσβολής της μνήμης των ηρώων.
Γιορτάζουμε σήμερα την 75η επέτειο από την είσοδο της Ελλάδας στον β’ παγκόσμιο πόλεμο, η οποία προσέθεσε μια κορυφαία στιγμή στην ελληνική ιστορία. Πρόκειται για μια ημέρα μνήμης και υπερηφάνειας, αλλά και για μια ημέρα περίσκεψης σχετικά με τη διατήρηση και προώθηση της ειρήνης στον κόσμο, την αναζήτηση, ει δυνατόν, μιας διαρκούς ειρήνης, καθώς και με την εξαγωγή μηνυμάτων, ενός οδικού χάρτη για τον καθένα και την καθεμία από εμάς στην καθημερινή του στάση με βάση τα σύγχρονα διακυβεύματα.
Είναι η ημέρα που οι Έλληνες είπαν το «ΟΧΙ» στους Ιταλούς του Μουσολίνι και σε κάθε εχθρική επιβουλή εναντίον της πατρίδας.
Τι κι αν οι εχθροί ήταν πολλαπλάσιοι και είχαν περισσότερα και καλύτερα όπλα;
Οι Έλληνες νίκησαν αποδεικνύοντας ότι η ιστορία δεν υπακούει στην κοινή λογική και δε γράφεται με αριθμούς αλλά με τη μεγαλοσύνη της ψυχής και της καρδιάς το πύρωμα.
Μοιραία η ανάμνησή μας μάς οδηγεί στα ηρωικά βουνά της Πίνδου για τον αγώνα υπέρ της ελευθερίας. Ο ελληνικός λαός με την κήρυξη του πολέμου ξεχύθηκε στους δρόμους διαδηλώνοντας το μίσος του για τους φασίστες και για τον αγώνα μέχρις εσχάτων. Αψηφώντας τους Ιταλικούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς πλημμύρισε τους δρόμους τραγουδώντας και δίνοντας τη δική του απάντηση, το δικό του ΟΧΙ. Με απίστευτες δυσκολίες για όσους δεν τις έζησαν, και με τις γυναίκες της Πίνδου να γράφουν τη δική τους χρυσή σελίδα, ματαιώθηκε ο περίπατος που πίστευαν ότι θα κάνουν οι εχθροί, μεταβλήθηκε σε άτακτη υποχώρηση, και ο πόλεμος μεταφέρθηκε στην Αλβανία. Οι Ιταλοί στρατιώτες, συνειδητοποιώντας την καταστροφή στην οποία οδηγούσε την Ιταλία ο Μουσολίνι, δεν πολεμούσαν πια, αλλά παραδίνονταν. Χιλιάδες οι αιχμάλωτοι, ενώ η θριαμβευτική πορεία του στρατού μας συνεχιζόταν αδιάκοπα. Κορυτσά, Άγιοι Σαράντα, Αργυρόκαστρο, οι πόλεις και τα χωριά έπεφταν διαδοχικά, η Ελλάδα σημείωνε τεράστια νίκη, αφήνοντας έκπληκτο όλο τον κόσμο.
Σε αυτή τη δύσκολη ώρα για τις δυνάμεις του Άξονα, ο Χίτλερ επενέβη για να σώσει την κατάσταση. Εισέβαλε στα Βαλκάνια τον Απρίλη του 1941, κατόρθωσε να παρακάμψει τις αμυντικές μας γραμμές και μπήκε στη Θεσσαλονίκη. Το μέτωπο της Αλβανίας κατέρρευσε και άρχισε η τραγική οπισθοχώρηση. Η τελευταία μάχη δόθηκε στην Κρήτη, όπου οι Κρήτες άοπλοι και ακέφαλοι έδωσαν τον υπέρ πάντων αγώνα.
Έτσι η χώρα μας βρέθηκε υπό Κατοχή. Όμως ο αγώνας για την εθνική αναγέννηση συνεχίστηκε. Η Εθνική Αντίσταση κινητοποίησε τον λαό, τον οργάνωσε, του ξανάδωσε την πίστη στη νίκη και αγωνίστηκε ηρωικά και με συνέπεια κατά των κατακτητών κατά τη διάρκεια όλης της Κατοχής της περιόδου ’41-’44. Έτσι, μπορούμε να πούμε, ότι ο πόλεμος του ’40 δεν κράτησε μόνο 6 μήνες, αλλά 4 ολόκληρα χρόνια.
Το έπος, λοιπόν, του ’40 έχει να μας πει πολλά όχι μόνο σαν Έλληνες, αλλά και σε κάθε άνθρωπο ανεξάρτητα από χρώμα, έθνος, θρησκεία ή φυλή. Δεν θα σταθούμε σε πανηγυρισμούς και θριαμβολογίες. Οι αγωνιστές του ’40 απαιτούν να θυμηθούμε τις μέρες εκείνες, όχι για να επαναπαυτούμε στις δάφνες του παρελθόντος, όσο λαμπρές κι αν είναι, αλλά για να μετουσιωθούν αυτές οι αξίες και να γίνουν σπέρματα ΝΕΑΣ ζωής.
Η ελληνική αντίσταση στις διαθέσεις του Μουσολίνι και του Χίτλερ, αποκτά ένα ευρύτερο πνευματικό αλλά και ηθικό νόημα για όλη την ανθρωπότητα
Σήμερα, που ο πλανήτης βρίσκεται σε κατάσταση επικίνδυνα ασταθούς ισορροπίας, και πολλές αναπτυσσόμενες χώρες επιβάλλουν τον ανορθολογισμό, τα οικονομικά αδιέξοδα, την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η αντίσταση παίρνει οικουμενικές διαστάσεις
Η επέτειος του ΟΧΙ νομίζω, κάτω από τις ιδιαίτερες κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές συνθήκες που βιώνει ο λαός μας, αποκτά ένα άλλο νόημα, και άλλο περιεχόμενο. Η πατρίδα μας περνά στιγμές δύσκολές, όχι γιατί κάποιος άλλος λαός επιβουλεύεται την εθνική μας ανεξαρτησία, όχι γιατί κάποιος άλλος λαός μας κήρυξε τον πόλεμο αλλά γιατί θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε και να σταθούμε απέναντι σ’ έναν απείρως μεγαλύτερο και επικίνδυνο αντίπαλο !!! Τον εαυτό μας. Και είναι αυτός ο ίδιος ο εαυτός μας που ιστορικά μεγαλούργησε όταν βρέθηκε ενωμένος στις πιο σημαντικές ιστορικές του στιγμές κι είναι αυτός ο ίδιος ο εαυτός μας που ξέπεσε φέροντας την καταστροφή με την πτώση του, όταν η διχόνοια νίκησε την ομόνοια και την ομοψυχία.
Ορατά είναι και σήμερα τα σημάδια, ίσως περισσότερο από ποτέ, μιας τέτοιας κοινωνικής και πολιτικής παρακμής. Τα σημάδια ενός λαού έντονα διχασμένου. Ενός λαού που πιστεύει ή δεν πιστεύει στα μνημόνια, μα ενός λαού που φαίνεται να μην πιστεύει περισσότερο στον εαυτό του. Ενός λαού που φαίνεται να έχασε την έννοια της πατρίδας αφαιρώντας την από την λίστα των κοινωνικών του αξιών για να την αντικαταστήσει με έναν άκρατο ατομικό ευδαιμονισμό. Έναν λαό που φαίνεται να είναι περισσότερο στο «εγώ» παρά στο «εμείς».
Κυρίες και κύριοι
Σήμερα περισσότερο από ποτέ πρέπει επιτέλους να συνδέσουμε μέσα μας το παρελθόν με το παρόν. Να το συνδέσουμε, όχι ως μεμονωμένες στιγμές, αλλά ως μια συνέχεια και αφού σταθούμε στις υψηλές εθνικές μας στιγμές απ’ τη μια και αφού διδαχθούμε απ’ τα παθήματά μας, από την άλλη, ως λαός και ως έθνος να σταθούμε στέρεα στο παρόν, αποκτώντας την απαραίτητη αυτογνωσία, ώστε να σχεδιάσουμε με ασφάλεια το μέλλον μας. Γιατί τούτο νομίζω απαιτούν από μας οι αγωνιστές του 40. Να σκύψουμε μ άλλα λόγια στη θυσία τους ο καθένας από μας και όλοι μαζί, και να αντλήσουμε κάθε προβληματισμό και κάθε ερέθισμα που ήθελε χρησιμέψει στη δική μας ζωή, για το δικό μας αγώνα, που καθημερινά και αδιάκοπα συνεχίζεται. Είναι χρέος κάθε γενιάς για τις νέες και νέους της πατρίδας μας.
Σήμερα και πάλι είναι η εποχή του ΟΧΙ, των μεγάλων ηχηρών και γενναίων αρνήσεων, σε ότι μας ευτελίζει και απαξιώνει τη ζωή μας, σε ότι μας μειώνει και μας κρατά προσγειωμένους σε μια ρηχή και μίζερη καθημερινότητα. Ένα ΟΧΙ σε ότι μας διχάζει και μας απομονώνει.
Πρέπει να κόψουμε αποφασιστικά τα σχοινιά του αερόστατου, να πετάξουμε τα βαρίδια του βολέματος, της καλοπέρασης, της αδιαφορίας, της απραγίας και να αγωνιστούμε για επιστροφή στις ανθρώπινες και φιλικές διαπροσωπικές σχέσεις, για καλύτερες συνθήκες εργασίας , για αξιοκρατία, δικαιοσύνη, ειρήνη, για ποιότητα ζωής, για το περιβάλλον, την πνευματική καλλιέργεια, την ολοκλήρωση και την ωρίμανση.
Ο λαός μας οφείλει αυτές τις δύσκολες στιγμές για το έθνος να είναι ενωμένος και συσπειρωμένος.
Κλείνοντας ας θυμηθούμε λίγους στίχους, πάντα επίκαιρους του μεγάλου μας ποιητή Τάσου Λειβαδίτη,
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος δεν θα πάψεις ούτε στιγμή να αγωνίζεσαι για την ειρήνη και για το δίκιο.
Θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλη σου θα ματώσουν από τις φωνές μα δε θα κάνεις ούτε βήμα πίσω.
Είναι σκληρές οι μέρες που ζούμε!
Μια στιγμή αν ξεχαστείς εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα θα γίνουν στάχτες από τις φωτιές!
Δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
Θα πρέπει να μπορείς να θυσιάζεσαι!!!»
