Του δικηγόρου Γιώργου Λιόλιου

Η πρόταση της τοπικής Εφορείας Αρχαιοτήτων για αναοριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου της Βέροιας, η οποία, παρεμπιπτόντως, όφειλε να γίνει κατ’ επιταγή του αρχαιολογικού νόμου (3028/2002) και δεν πρόκειται ασφαλώς για ατομικό καπρίτσιο της κ. Κοτταρίδη, όπως ευρέως και παραπλανητικά διαδίδεται, άνοιξε εκ νέου την αιμάσσουσα πληγή του ιστορικού κέντρου της πόλης, που δεν είναι άλλη από τα σπαράγματα του ρωμαϊκού δρόμου της οδού Μητροπόλεως (και δεν πρόκειται ασφαλώς περί της Εγνατίας οδού, αλλά της κύριας οδού της πόλης).

Αφορμή για την παρέμβαση αυτή απετέλεσε το άρθρο του καλού συναδέλφου Γιάννη Καπανίδη στο φύλλο της 5/10/2016.

Στο άρθρο αυτό επιχειρείται μία ερμηνεία της γνωστής απόφασης του ΣτΕ σχετικά με την τύχη του ρωμαϊκού δρόμου, η οποία όμως απέχει μακράν της νομικής πραγματικότητας και ασφαλώς παραπλανά τον αναγνώστη.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας, ύστερα από αίτηση ακύρωσης που άσκησε η Ελληνική Εταιρεία για την Προστασία του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς καθώς και δεκατέσσερις πολίτες, μεταξύ των οποίων και ο γράφων που είχε τη νομική φροντίδα της υπόθεσης, με την με αριθμό 3912/2007 απόφασή του ακύρωσε την απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού, η οποία είχε εγκρίνει τη διατήρηση ορατών ορισμένων τμημάτων της ρωμαϊκής οδού επί της οδού Μητροπόλεως και την κατάχωση άλλων τμημάτων αυτής.

Δεν θα μιλήσω για τον «κλεφτοπόλεμο» μεταξύ δημοτικής αρχής, ΚΑΣ, υπουργού Πολιτισμού και πολιτών, τόσο στις δικαστικές αίθουσες του ΣτΕ όσο και κυρίως στον ίδιο το δρόμο (σημάδια αυτών των οδομαχιών εξακολουθούν να υφίστανται στο ύψος του Ταχυδρομείου με τα καρούμπαλα που άφησε ο οδοστρωτήρας βιαστικά). Δεν θα μιλήσω επίσης για την μεταχείριση που έτυχαν τα τμήματα εκείνα του ρωμαϊκού δρόμου τα οποία, ενώ «έπρεπε», σύμφωνα με την υπουργική απόφαση, να καταχωθούν, στην ουσία όμως ξηλώθηκαν με τον πιο βάναυσο τρόπο και πετάχτηκαν κακήν κακώς, ποιος ξέρει πού… Θα περιοριστώ ν’ αντικρούσω την θέση που διετύπωσε ο συνάδελφος ως προς την εγκυρότητα ή μη της εν λόγω απόφασης. 

Ουσιαστικά ο αρθρογράφος διαστρέφει τη νομική πραγματικότητα ισχυριζόμενος ότι «είναι εσφαλμένο νομικά να ισχυρίζεται κάποιος ότι η απόφαση, επιβάλλει – διατάσσει τη μονοδρόμηση της Μητροπόλεως». Διότι ενώ, ως ειδικός συνεργάτης της άλλοτε Δημάρχου Χαρούλας Ουσουλτζόγλου σε νομικά θέματα, γνώριζε την ύπαρξη και άλλης απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας (την 1334/2008), παραλείπει (για ποιον λόγο άραγε;) να κάνει οποιαδήποτε αναφορά σ’ αυτήν.

Για να γίνει πιο κατανοητό αυτό:

Όταν ο Υπουργός εξέδωσε την απόφαση για κατάχωση (που στη συνέχεια ακυρώθηκε), το δημοτικό συμβούλιο της Βέροιας αποφάσισε αμέσως την κατάχωση με αυτεπιστασία, την αμφιδρόμηση της οδού και τις σχετικές κυκλοφοριακές ρυθμίσεις. Όμως, στη συνέχεια δεν ακυρώθηκε μόνο η απόφαση του Υπουργού αλλά και όλες οι αποφάσεις του δημοτικού συμβουλίου, διότι εξέλιπε πλέον η νόμιμη προϋπόθεση που ήταν η ακυρωθείσα απόφαση του Υπουργού. Συνεπώς, η αμφιδρόμηση όπως εξακολουθεί, είναι απλώς παράνομη!!!

Οπότε, μόνη νομική υποχρέωση των δημοτικών αρχών από εποχής ακόμη Σκουμπόμπουλου και μέχρι σήμερα, εξακολουθεί να είναι η επαναφορά του ρωμαϊκού δρόμου στην προηγούμενη κατάσταση (δηλαδή στην επιφάνεια) και μάλιστα με μονοδρόμηση της Μητροπόλεως. Και όσο δεν συμβαίνει αυτό οι διοικήσεις του Δήμου εξακολουθούν να  είναι υπόλογες στη δικαιοσύνη για μη συμμόρφωση σε δικαστική απόφαση.

Αυτή είναι η μοναδική ερμηνεία που χωρεί και οποιαδήποτε άλλη διαστρέφει την πραγματικότητα. Η Κίνηση Πολιτών 2005 δεν υπάρχει πλέον, αλλά η αγάπη για την πόλη εξακολουθεί να φωλιάζει στις καρδιές πολλών πολιτών. Τα σωζόμενα μνημεία είναι αρκετά ταλαιπωρημένα για να αντέξουν άλλη μεταχείριση, τύπου «καουμπόι», όπως αυτή που έλαχε στη Μητροπόλεως πριν δέκα περίπου χρόνια. 

Από την άλλη, η πρόταση για την αναοριοθέτηση είναι η πρώτη, σύγχρονη, μεθοδική, τεχνοκρατική και συνεπώς  μοναδική στα τοπικά αρχαιολογικά δρώμενα προσπάθεια να κωδικοποιηθεί το μνημειακό απόθεμα της ταυτότητας της πόλης, να προστατευθεί και να αναδειχθεί, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό σε μια επανάγνωση των προοπτικών και του τρόπου ανάπτυξης μιας πόλης, καθώς εγγράφει την πόλη και την ευρύτερη περιοχή σε έναν σύγχρονο αρχαιολογικό χάρτη, διεθνούς απήχησης, με πολλαπλά οφέλη. Οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση είναι μυωπική, φοβική και εσωστρεφής.